Ubora
na thamani ya lugha ya Kiswahili duniani unadhihirika kwa kukubalika
kwake, hali hii inayopelekea lugha adhimu ya Kiswahili kuendelea kukua
na kutumika katika nchi mbalimbali duniani kijamii, kiuchumi na hasa
kibiashara na ushirikiano wa kimataifa.
Mchango
wa lugha hii inaipa hadhi kubwa nchi yetu ambayo ni kitovu cha lugha
hii inayotumika kama lugha rasmi ya mawasiliano katika nyanja mbalimbali
na pia ndiyo lugha unganishi inayotumiwa na watu wengi nchini.
Kihistoria,
lugha ya Kiswahili imekuwa na mchango mkubwa kutokana na kutumika
katika harakati za ukombozi na pia kuwaunganisha Watanzania na
kuwafanya wawe wamoja.
Mara
baada ya Uhuru Tanzania ilianzisha Baraza la Kiswahili (BAKITA) na
kupewa jukumu la kuimarisha na kueneza lugha hii , pia kuhakikisha
inatumika kwa ufasaha pamoja na kukuza msamiati wake ili iweze kukidhi
matumizi yake.
Mwaka
1968, lugha hii ilianza kutumika kufundishia katika shule za msingi
hapa nchini. Hatua hii ilimaanisha kila mwanafunzi wa shule ya msingi
kuifahamu vizuri kwa kuiandika, kuisoma na kuielewa.
Aidha,
historia ya kuikuza na kuieneza lugha hii imeanzia mbali, mwaka 1962
hayati Baba wa Taifa Mwalimu Julius Nyerere aliitumia kuhutubia Bunge la
Tanganyika, baada ya utawala wake, Rais aliyemfuatia, Ali Hassan Mwinyi
aliendeleza matumizi ya Kiswahili katika shughuli mbalimbali za
mawasiliano.
Naye
Rais wa Awamu ya Tatu, Mhe.Benjamin Mkapa na Rais wa Awamu ya Nne Mhe.
Jakaya Mrisho Kikwete walifanikisha maendeleo ya lugha hii kwa kuhimiza
matumizi fasaha katika nyanja za elimu, shughuli zote za Serikali,
katika shughuli au mikusanyiko rasmi pamoja na matumizi mengine ya
mawasiliano.
Chuo
Kikuu cha Dar es Salaam hakikuwa nyuma katika kuhakikisha kinakuza,
kinaeneza na kinakifanya Kiswahili kitambulike zaidi duniani.Miongoni
mwa jitihada hizi ni pamoja na kuanza kutumia Kiswahili kama lugha
rasmi ya mawasiliano chuoni hapo ili kuipa msukumo kwa wananchi wa
mataifa mengine yanayohitaji kujifunza lugha hii.
Katika
kutambua juhudi hizi za Chuo, Balozi wa kwanza wa Kiswahili Barani
Afrika, Mama Salma Kikwete, hivi karibuni alimkabidhi tuzo ya
Kiswahili Makamu Mkuu wa Chuo hicho Profesa Rwekaza Mkandara, ikiwa ni
utambuzi wa mchango wake kwa kurasimisha lugha hiyo kutumika katika
shughuli zote za Chuo na kitaaluma ikiwemo mikutano ya Baraza la chuo.
Aidha,
Mama Salma alitoa wito kwa taasisi mbalimbali kuwekeza katika
kuendeleza lugha Kiswahili ili kuieneza kibiashara ndani na nje ya Bara
la Afrika.
Kutokana
na umuhimu wake katika mawasiliano hivi karibuni Bunge la Shirikisho la
Jumuiya ya Afrika Mashariki limeidhinisha lugha Kiswahili itumike
katika mikutano yake ya Bunge.
Bunge
hilo linajumuisha Wabunge kutoka katika nchi sita za jumuiya hiyo
ambazo ni Tanzania, Kenya, Uganda, Rwanda, Burundi na Sudani Kusini
zimepitisha lugha hiyo kutumika katika nchi zao. Hatua hiyo ni mwanzo
mzuri wa kukipaisha Kiswahili kimataifa.
Ni
kutokana na muktadha huo, baadhi ya wataalamu wa lugha wameishauri
Serikali kuanzisha kozi ya ukalimani katika vyuo vyake ili kuongeza
idadi ya wakalimani hapa nchini hatua ambayo itawaongezea ajira wahitimu
wa kozi hiyo.
Hadi
sasa inakadiriwa kuwa idadi ya wakalimani nchini haizidi 20 mbao ndio
wanaotoa huduma katika mikutano mbalimbali ya kimataifa.
Akizungumza
jijini Dar es Saaam hivi karibuni Katibu Mkuu wa Baraza la Kiswahili
(BAKITA), Dkt. Selemani Sewangi alisema kuwa huu ni wakati muafaka kwa
Tanzania kuanzisha kozi hiyo ili kupata wakalimani wa kutosha na wenye
weledi, uwezo na maarifa katika kukalimani lugha ya Kiswahili kwenda
lugha nyingine mbalimbali duniani.
Aliendelea
kusema kuwa Tanzania haina kozi hiyo nyuoni, hivyo uwepo wa wataalamu
hao hasa kipindi hiki ambacho nchi inapokuwa kiuchumi kwa kasi, kazi
hiyo itoe mchngo wake ikizingatiwa sekta ya utalii inaendelea kuimarika
na kuwa na ongezeko la wageni mbalimbali wakiwemo watalii, wawekezaji na
wengine hatua ambayo itakuwa fursa ya kutangaza utajiri na maliasili
zilizoko nchini mwetu.
“Kuwa
kuna baadhi ya watu ambao wanatafsiri lugha ya Kiswahili wakidhani
wanafanya taaluma ya ukalimani, jambo ambalo si sahihi kitaaluma, watu
hawa hawawezi kupata ajira kutokana na kukosa vigezo vya elimu rasmi ya
ukalimani” alisema Dkt. Sewangi.
Akifafanua
juu ya maana hasa ya ukalimani Dkt. Sewangi alisema kuna
mkanganyiko kati ya kutafsiri na kukalimani, ambapo alisema kuwa
kutafsiri kunaweza kufanywa na mtu yoyote, lakini kukalimani ni lazima
mtu asomee kozi maalumu ili aweze kutambulika kimataifa.
Katika
kuonyesha msisistizo wa kuhakikisha kuwa Kiswahili kinapaa kimataifa,
Rais wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania, Dkt. John Pombe Magufuli
alisema kuwa Kiswahili ni lugha ya Waafrika na inazungumzwa katika nchi
nyingi na imekubalika kutumika katika mikutano ya Umoja wa Afrika, hivyo
aliwashauri Watanzania kuipenda lugha hiyo.
Hivi
karibuni Tanzania ilitembelewa na Waziri Mkuu wa Ethiopia, Mhe. Haile
Mariam Dessalegn ambapo alisema kuwa nchi yake imekubali kuchagua Chuo
Kikuu kimoja ili lugha ya Kiswahili ifundishwe nchini mwake kwa
kuendelea kuimarisha uhusiano kati ya nchi hizo mbili.
Aidha,
Rais Dkt. Magufuli aliahidi kupeleka wataalamu wa lugha ya Kiswahili
ili wafundishe katika chuo kitakachoteuliwa na Waziri Mkuu wa Ethiopia
kufundisha lugha hiyo.
Kwa
kuzingatia umuhimu wa lugha ya Kiswahili huu ni wakati muafaka kwa
watunga Sera, Mamlaka husika na Wizara ya Elimu Sayansi na Teknolojia
kuanzisha kozi ya ukalimani katika vyuo vyetu ili wahitimu wapate fursa
za ajira katika nchi mbalimbali na hivyo kuzidi kuipa hadhi na
kuieneza lugha ya Kiswahili ambayo inakisiwa kuwa ni lugha ya 10
miongoni mwa lugha 600 zinazozungumzwa duniani.
No comments:
Post a Comment