Serikali ifikirie upya marufuku ya kukaririsha darasa

HIVI karibuni Serikali kupitia Kamishina wa elimu Dk. Edicome  Shirima ilitoa taarifa kwa umma ikizitaka shule binafsi kuwarejesha mara moja katika madarasa yao wanafunzi waliokaririshwa madarasa au kuhamishiwa shule zingine

Kwa kigezo cha kushindwa kufikia wastani uliowekwa na shule husika hadi kufikia tarehe 20 mwezi huu.

Taarifa hiyo inaeleza kitendo cha kuwakaririsha madarasa, kuwafukuza shule ama kuwahamisha wanafunzi ambao wamefaulu mtihani wa kitaifa wa Darasa la Nne, Kidato cha Pili au ule wa Kidato cha Nne ni kwenda kinyume na Waraka wa Elimu Namba 7 wa mwaka 2004.

Kwa maoni yangu nasema hii inaweza kudhoofisha shule binafsi na huenda ukawa ni mkakati wa Serikali kutaka kujaribu kuleta uwiano baina ya shule binafsi na zile za umma jambo ambalo litachukua miaka mingi sana kutokea.

Walianza na ada elekezi na sasa hivi wamehamia kulazimisha wanafunzi wasikariri madarasa.Ingawa sikatai kuwa uendeshaji wa shule binafsi lazima uzingatie sheria, kanuni na taratibu zilizowekwa na Serikali,

Lakini binafsi naona kuna haja ya Serikali kuacha kuingilia baadhi ya mambo yanayofanywa na shule hizo binafsi.Ni lazima ifahamike kusoma shule binafsi siyo haki ya kila Mtanzania isipokuwa tu shule hizo zipo kwa ajili ya wale ambao watakubaliana na vigezo na masharti ya kujiunga na shule hizo ikiwemo uwezo wa kulipa ada na ufaulu.

Naomba ninukuu kauli ya Waziri wa Nchi, Ofisi ya Rais Tawala za Mikoa na Serikali za Mitaa(TAMISEMI) Suleiman Jaffo aliyowahi kuitoa hivi karibuni kwamba " hatutaziua shule binafsi kwa kuzifungia badala yake zitakufa zenyewe kwa kukosa wateja pale tutakapoboresha na kuimarisha mazingira ya shule zetu za umma”.

Kauli ya Waziri Jaffo ni kauli nzuri sana na hakuna haja ya kuzibana shule binafsi katika mambo mbali mbali badala yake Serikali ielekeze nguvu katika kuboresha shule zake.Lengo ni kuwafanya  wapate fursa ya wenyewe kuamua aidha kusomesha watoto wao katika shule binafsi au zile za umma.Naamini endapo mazingira ya shule zetu za umma yataboreshwa na ufaulu ukaongezeka, huu ndio utakuwa mwisho wa shule binafsi.

Kwani kile kinachofuatwa huko kwenye shule binafsi kitakuwa kinapatikana katika shule za serikakini tena bila malipo.Ikumbukwe kabla mwanafunzi hajadahiliwa katika shule hizo binafsi huwa kuna fomu ya makubaliano anapatiwa mzazi wa mtoto kuhusu vigezo na masharti ya shule husika.

Ikiwemo wastani wa ufaulu unaohitajika kwa shule husika ili mwanafunzi aweze kuruhusiwa kuendelea na masomo. Hakuna siku mzazi amelazimishwa kukubaliana na masharti hayo isipokuwa ni mzazi mwenyewe ndiye hutakiwa kuridhia kumwandikisha mtoto wake katika shule husika ama la.

Sasa kama mzazi amesoma na kuielewa fomu ya kujiunga ambayo kwa mfano inamtaka mwanafunzi apate wastani usiopungua  alama ya asilimia 65 kwenye masomo yake ndipo aruhusiwe kuendelea na darasa lingine dhambi iko wapi endapo mwanafunzi huyu atakaririshwa darasa kwa kushindwa kufikia wastani huo?

Aidha, Serikali imesahau pia kuwa zipo baadhi ya shule na vyuo vya umma hudahili wanafunzi waliofaulu kwa alama za juu zaidi kuliko shule/vyuo vingine.Kwa mfano zipo hizi shule zinazoitwa za vipaji maalum kama Mzumbe, Kibaha, Ilboru, Kisimiri, Tabora (Wavulana), Tabora (Wasichana), Kilakala, Msalato na Loleza ni maalumu kwa wanafunzi waliofaulu kwa madaraja ya juu zaidi katika mitihani yao.Hata hizo shule zingine za kawaida za bweni si kila mwanafunzi anayemaliza darasa la saba anaweza kujiunga na shule hizo.

Mbali na kuchukua wanafunzi waliofaulu vizuri shule hizo pia huendelea kuwasisitiza wanafunzi hao wasome kwa bidii vingenevyo watahamishiwa shule za kata.Sasa kama hata katika shule za umma zinazoendeshwa na kodi ya kila mtanzania kuna hiyo 'categorization' ya wanafunzi iweje hili lionekane ni kosa linapofanywa na shule binafsi?

Si katika shule za sekondari pekee hata tukija katika vyuo vikuu vya umma kama Muhimbili, Chuo Kikuu cha Dar es Salaam(UDSM) na Chuo Kikuu cha Dodoma(UDOM) pia kuna tofauti ya vigezo vya udahili baina ya vyuo hivyo na vyuo vingine.

Naona kuendelea kuzibana shule  binafsi ni kuua kabisa elimu yetu hasa ukiangalia huko ndiko kulikuwa tegemeo pekee baada ya shule nyingi za umma kushuka viwango siku za karibuni.

Tatizo letu watanzania tumezoea kujifariji hata katika vitu ambavyo vinatutaka tujutie. Kwa mfano tunafurahia kuona idadi kubwa ya wanafunzi wanamaliza shule ama hata vyuo vikuu pasipokujiuliza wamevuna nini huko shuleni/vyuoni.

Kinachoenda kutokea endapo hili litaruhusiwa tutashuhudia wanafunzi wanaosomeshwa kwa gharama kubwa katika shule binafsi wanamaliza darasa la saba ama hata kidato cha nne hali ya kuwa hawajui hata kusoma na kuandika kama ambavyo tumekuwa tukishuhudia kwa shule za umma.

Kimsingi kumkaririsha mtoto darasa ni kumsaidia mzazi asipoteze fedha nyingi kugharamia mtu ambaye hana anachokivuna.

Waswahili wanasema "kawia ufike". Ni heri mwanafunzi akasoma darasa moja miaka miwili kuliko kukimbilia kumaliza shule ilhali hajapata maarifa ya kutosha.

Kibaya zaidi hao wanafunzi wanaolazimishwa kuendelea mbele hata kama hawakidhi wastani wa ufaulu, pindi wamalizapo shule na kufeli huanza kuhangaika kurudia mtihani ili wafikie wastani unaotakiwa kuendelea na ngazi nyingine ya elimu.

 Unakuta mtu anahangaika miaka mitatu kurudia kidato cha nne ili apate ‘credits’ za kumuwezesha kujiunga na kidato cha tano.

Sasa hapa mantiki iko wapi? Mmemruhusu mwanafunzi huyu kuendelea mbele matokeo yake amefeli anaanza kuhangaika kurudia mtihani tena akiwa na mzigo mkubwa.

Maana atalazimika kusoma masomo ya madarasa yote kwa muda mfupi. Kipi bora? Si vyema mwanafunzi ambaye anaonekana kutokumudu masomo kwa mfano ya kidato cha pili akaendelea kubakia kidato cha kwanza badala ya aendelee mbele mwisho wake afeli?

Kitendo cha kuwakaririsha madarasa wanafunzi kinajenga hamasa ya wao kupenda kujisomea kwa kuhofia kuendelea kubakia darasa lile lile huku wenzake wakisonga mbele.

Chukulia mfano wa chuo kikuu jinsi watu wanavyojituma kusoma pasipo hata kushinikizwa kwa kuwa tu kuna utaratibu wa kuwafukuza chuo wale wanaofeli.

Fikiria ingekuwaje kama wote wanaofeli chuo kikuu wangeruhusiwa kuendelea na masomo yao nini kingetoa?

Napenda tu kutoa mwito kwa Serikali yetu tukufu ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania kuliangalia suala hili kwa jicho la tatu.

Kuna msomi mmoja aliwahi kusema "ukitaka kuliangamiza Taifa hakuna haja ya kushika bunduki na marungu....cheza tu na elimu yake".

Naipenda Tanzania sitaki iangamie....! tusicheze na elimu yetu.

Ni mimi Mwalimu wako A.R. Kanju